Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753
Girouflèio(-de-lauroun)
Erysimum jugicola
Brassicaceae Cruciferae
Noms en français : Vélar des sources, Vélar nain.
Descripcioun :Aquesto girouflèio trachis dins li tepeiro roucaiouso e sus li roucas d'auto mountagno. A la primo, fai de mato basso de poulìdi flour jauno. Li fueio de la cambo e lis estamino soun en lanço. Se destrìo de Erysimum ochroleucum emé la coulour di flour (jauno citroun pèr E. ochroleucum) e la formo pu basso de la planto (peréu fai de grano <2,4 mm). Isto uno autro meno proche, Erysimum montosicola, qu'a d'estile mai larg (2 à 3 mm en liò de 1 à 2 eici). Peréu fai mai de 10 fueio à la flourido.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 5 à 25 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Erysimum
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Ordre : Brassicales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 15 à 20 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1800 à 3000 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Tepiero roucaiouso
- Roucas
- Esboudèu
- Tepiero seco
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Ouèst-Aupenco
Ref. sc. : Erysimum jugicola Jord., 1864